Aieru hauek irakurtzen dituzuen askok badakizue joan den ekainaren 25ean Imanol Pradales lehendakaria buru duen Eusko Jaurlaritzako Zientzia, Unibertsitate eta Berrikuntza sailburu kargua hartu nuela.

Erakargarritasun jarkiezina zuen niretzat Lehendakariaren proposamenak. Oso gutxitan esan diet ezetz baliotsuak iruditu zaizkidan proiektuetan parte hartzeko proposamenei. Batez ere, nire esperientzia eta ezagutza, a priori, zereginarekin bat datozela iruditu bazait. Nire bizi-ibilbidean, ikerketa-, irakaskuntza- eta zabalkunde-aldiak tartekatu ditut kudeaketa- eta gobernu-aldiekin. Asko ikasi dut, eta gogo-ateak ireki dizkidate bai lehen ezezagunak ziren esparruetara, bai eta oso esperientzia aberasgarrietara.

Imanol Pradalesek, orain dela urte batzuetatik ezagutzen dudanak, sail bat martxan jartzeko aukera eman zidan, eta ez edozein, baizik eta interesa zekidakeen bakarra, Zientzia, Unibertsitate eta Berrikuntzakoa. Sail horretako lehen sailburua izatea eta aukera hori izatea, gutxietsi ezin daitekeen sekulako ohorea da (dagokion ardura handiarekin) niretzat. Oso eskertuta nago Lehendakariari ohore horregatik eta nigan jarri duen konfiantzagatik. Jakina, itxaropena dut ez diodalako hutsik egingo.

Ezin niezaiokeen ezetz esan bere proposamenari. Nire irakurleen artean Alasdair MacIntyre filosofo komunitaristaren ‘After Virtue’ irakurri dutenek, agian gogoratuko dute autoreak ematen dion kide garen komunitateari eta komunitate horren baitako norberaren bizi-ibilbidearekiko koherentziari —ibilbide hori ez traizionatzeko ideiari—, egiten dugunaren edo hartzen ditugun erabakien printzipio gidari gisa. Erabat ados nago ideia horrekin. Hori dela eta, Imanol Pradalesen proposamena onartu izan ez banu, damutu eta atsekabetu nintzatekeen bizirik nagoen bitartean.

Azken hamalau urteetan ezagutza sustatzen aritu naiz —EHUko Kultura Zientifikoko Katedran, batez ere, eta, azken lau urteotan, baita Jakiunden ere—. Zoriontsu izan naiz lan hori egiten. Katedrak eta Jakiundek eman dizkidate bizitzan gozatu ditudan poz handienetako batzuk. Bietan ezagutu ditudan pertsonak tratatzea pribilegio bat izan da, eta haiekin lan egitea aberasteko iturri agortezina.

Bi erakunde horietan lankidetzan aritzeko zoria izan dudan pertsonak apartak dira, beren giza kalitateagatik batez ere, eta baita haien balio profesionalagatik eta baldintzarik gabeko dedikazioagatik ere. Zorionekoa izan naiz horregatik. Oso eskertuta nago haiekin; inoiz ez dut kitatuko haiekin dudan esker onaren zorra.

Lehen esan dut Eusko Jaurlaritzako lehen Zientzia, Unibertsitate eta Berrikuntza sailburu izateko ohorea eta ardura egokitu zaidala. Baina hori ez da guztiz egia. Nire aurretik, beste sailburu batzuek lan bera egin dute Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailean 1980az geroztik. Pertsona horiek, gainera, beste zeregin handi batzuk izan zituzten.

Zehaztapen hori garrantzitsua da, Gasteizko Ajuria Enea jauregiko lorategietan kargua hartu nuen egunean esan nuen bezala, nire aurreko erraldoien sorbaldetan igo naizelako —Bernard Chartreskoa eta Isaac Newtonen apotegma ezaguna parafraseatuz—. Erraldoi horien zerrenda Pedro Miguel Etxenikek hasi zuen eta, orain artean, Jokin Bildarratzek osatu. Ondorioz, Euskal Autonomia Erkidegoa I+G+b-n ia erabateko basamortua izatetik, jardun berritzailearen mailarik gorena egiaztatzen duen eta ikerketa eta garapenera baliabide gehien (BPGari dagokionez) eskaintzen dizkion erkidegoa izatera heldu da Estatu Espainiarrean.

Lehendakariarekin bere taldean sartzeko aukeraz hitz egiteko elkarrizketatu nintzenean, bere mezua oso argia izan zen: gure herriak oso maila ona lortu du —ikerketan, unibertsitatean eta berrikuntzan—, baina ezin gara konformatu, jauzi kualitatibo bat eman behar dugu, abangoardiara begiratu behar dugu eta hara iristen saiatu.

Chartresen eta Newtonen metaforarekin jarraituz, nire aurrekoen sorbaldetatik, urrunago ikusten saiatu behar dut. Hori izan zen bere enkargua.

Kargua hartu genuen egunean, sailburuengana jo zuen Lehendakariak. Haren hitzen edukia oso argia izan zen: ausartu egin behar dugu; hobe da ausartzea eta huts egitea, ausartu ez izanaz damutzea baino. Bestela esanda, huts egiteko askatasuna eskaini zigun. Askatasun hori erabiltzeko asmoa dut.

Gobernu berriaren osaeraren berri eman zenean, batzuek —oso jende gutxik, egia esan— esan zidaten harrituta geratu zirela bertan aurkitzeaz. Jada azaldu ditut kargua onartzeko arrazoiak, eta horiei gehitu behar diet orain dela hamarkada batzuetatik hona Euzko Alderdi Jeltzalearen proiektu politikotik izan dudan eta dudan hurbiltasuna. Eta jende askok —askok eta askok— zorionak emateko eta izendapenagatik euren poza agertzeko jo zuen niregana. Batzuei eta besteei eskerrak eman besterik ezin dut egin, bai zorionak eta bai poza. Lur jota sentitu naiz, hunkituta ere bai. Guztiei, mila esker, bihotzez.

Eskertuta sentitu naiz, bai, oso eskertuta, baina kezkatuta ere. Izatez, zaila da politikan aritzea eta, askotan, esker txarrekoa. Gainera, erraza da erratzea. Gainera, ezin daiteke asebete nahi izan mundu guztia. Horrek guztiak, hala ere, ez du eragotziko lantaldeak egin nahi duena gauzatu ahal izateko, dudan ezagutza eta ahalegin guztia jartzea.

May the Force be with us.